Beschrijvende Data Architectuur (BDA)

Een beschrijvende data architectuur is een belangrijk kennisgebied van data management en daarmee relevant voor data gedreven organisaties. Ten behoeve van data-architectuur modelleren zijn er diverse data-architectuur tools beschikbaar. Denk hierbij aan Collibra, The Essential Project of Talend. Echter bij organisaties zijn vaak reeds generieke modelleringstalen en tools beschikbaar voor modelleren van software, enterprise architectuur of requirements. In dit hoofdstuk gaan we in op het inzetten van een framework voor inrichting van een generiek tool gebaseerd op een aantal open modelleertalen. De voorbeelden die we hier gebruiken zijn uitgewerkt in Sparx Enterprise Architect. Een voorbeeld van een dergelijk generiek tool. Hieronder is daartoe een metamodel uitgewerkt voor hoe een data-architectuur gemodelleerd kan worden. De data-architectuur kent meerdere gezichtspunten om data in een organisatie te beschrijven. Zo wordt er op verschillende niveaus in een organisatie gekeken. Daarnaast kan de mate van detail vanuit verschillende gezichtspunten verschillen. We introduceren data-architectuur modelleren op basis van een uitwerking met behulp van een aantal modelleertechnieken. De belangrijkste modelleertechnieken hier gebruikt zijn:

  • ArchiMate
  • Unified Modeling Language
  • Entity Relationship
  • XML Schema Definition
Reden om voor deze modelleertalen te kiezen is dat ze een open standaard zijn, een breed toepassingsgebied hebben, goed met elkaar te integreren zijn en reeds veel toegepast worden binnen de aanpalende domeinen van data-architectuur. Hiermee kun je in je eigen organisatie data-architectuur modelleren introduceren op een natuurlijke manier. Dat doe je door die delen relevant voor de situatie binnen de organisatie stapsgewijs te introduceren op basis van de reeds toegepaste modelleertalen. Daarnaast worden er meerdere verschijningsvormen van de data-architectuur gebruikt. De grafenweergave en de matrix zijn in dit metamodel de meestgebruikte verschijningsvormen. Voor het uitwerken van het metamodel worden er twee data-architectuur niveaus uitgewerkt, namelijk:
  • Domein data-architectuur: dit is een referentie architectuur voor het aspect data binnen de enterprise referentie architectuur
  • Solution data-architectuur: architectuur voor het beschrijven van een data gedreven verandering binnen een project of oplossing.
Beide vormen worden hieronder nader toegelicht.

Versie 1.0
Creatie datum 02-05-2024

Packages

  • Domein Data architectuur
    De domein data-architectuur is een referentie architectuur voor het aspect data binnen de enterprise referentie architectuur. Het beschrijft de data gerelateerde architectuurconcepten voor de gehele organisatie en haar omgeving. De domein architectuur volgt het raamwerk dat beschreven is op basis van het raamwerk voor de beschrijvende architect. De navigatie is op deze manier uitgewerkt. Binnen het uitwerken van de domein architectuur wordt in deze uitwerking geen rekening gehouden met een baseline en een target architectuur. Als dit relevant is kun je hiervoor in de naamgevingsconventie van de packages of de diagrammen de plateaus van de architectuur opnemen. Zie verder de voorbeelden binnen de Architectuur Repository sectie.
  • Solution Data architectuur
    De solution architectuur is gericht op het beschrijven van de verandering die in een data gedreven organisatie wordt uitgevoerd. In de meeste organisaties worden veranderingen met behulp van projecten en programma's geintroduceerd. Om grip te krijgen op deze veranderingen in de organisatie zal de data-architect daarom een architecturele beschrijving gaan maken van wat deze verandering precies inhoudt. Daarnaast wordt beschreven met welke architecturele kaders deze verandering gebaseerd is. Afhankelijk van de complexiteit van de verandering kan de data-architect ervoor kiezen om meerdere plateau architecturen uit te werken. Bijvoorbeeld de baseline en de target architectuur en desgewenst tussen architecturen.