Domein Data architectuur

De domein data-architectuur is een referentie architectuur voor het aspect data binnen de enterprise referentie architectuur. Het beschrijft de data gerelateerde architectuurconcepten voor de gehele organisatie en haar omgeving. De domein architectuur volgt het raamwerk dat beschreven is op basis van het raamwerk voor de beschrijvende architect. De navigatie is op deze manier uitgewerkt. Binnen het uitwerken van de domein architectuur wordt in deze uitwerking geen rekening gehouden met een baseline en een target architectuur. Als dit relevant is kun je hiervoor in de naamgevingsconventie van de packages of de diagrammen de plateaus van de architectuur opnemen. Zie verder de voorbeelden binnen de Architectuur Repository sectie.

Versie 1.0
Creatie datum 02-03-2025

Packages

  • Beschrijvende data architectuur
    In het beschrijvend model worden een aantal data modellen uitgewerkt van abstract (conceptueel model) naar technisch platform specifiek (fysiek model). Dit model is feitelijk het centrale model voor metadata waaraan de andere domeinen gekoppeld zijn.
  • Data management
    Naast de datamodellen en de kaders rond data management wordt data ook op allerlei plaatsen geproduceerd en gebruikt binnen en buiten de organisatie. Ook hierover willen we graag metadata verzamelen. In dit hoofdstuk gaan we daarom in op databronnen, datagebruik en eigenaren en stewards van data.
  • Data platform en toepassing
    Data wordt veelal als een waardevol productiemiddel gezien en wordt daarom gemanaged. Dit managen zal op meerdere enterprise niveaus vorm krijgen. In de bedrijfslaag wordt gekeken in welke bedrijfsprocessen en organisatie onderdelen welke data wordt gebruikt voor het uitvoeren van de diverse activiteiten. Daarnaast wordt op dit niveau data ontsloten voor diverse (interne en externe) stakeholders. Deze laag zal daartoe ondersteund worden vanuit een dataplatform dat is opgebouwd uit één of meerdere datatoepassingen. Dit data platform en de datatoepassingen worden uitgewerkt in de vorm van een data- en applicatielandschap. Dit landschap wordt gemodelleerd zodat de data gemanaged kan worden in een combinatie van applicatiecomponenten. Daarnaast zal er data uitgewisseld worden tussen diversie informatiesystemen binnen de organisatie en er zal data uitgewisseld worden vanuit deze toepassingen met externe partijen, veelal bestaande uit informatiesystemen bij externe stakeholders. Vanuit data-architectuur is er behoefte om dit datalandschap te beschrijven zodat vanuit data-architectuur meerwaarde geboden kan worden op het moment dat er behoefte is aan veranderingen binnen het data platform en de data-toepassingen. Onder dit data- en applicatielandschap kan vervolgens een infrastructurele inrichting beschreven worden vanuit het perspectief van de data-architect. Waar wordt de data opgeslagen in de infrastructuur. Hoe zijn de fysieke datastromen binnen de infrastructuur. Via welke technische interfaces en infrastructurele toepassingen. Daarnaast is het van belang om hier bij cloud gebaseerde toepassingen hoe de data tussen cloud en on premise voorzieningen worden uitgewisseld.
  • Kaderstellende architectuur
    Vanuit diverse werkvelden kunnen kaders gesteld worden aan de productie en het gebruik van data. Denk bijvoorbeeld aan data architectuur, security en privacy maar ook aan het stellen van kwaliteitseisen aan data. Kenmerkend hierbij is, dat de kaders richting geven aan het gebruik van de data, maar ook aan andere aspecten zoals de opslag, het gebruik en incidenteel ook aan de wijze waarop de data geproduceerd wordt. Kaders kunnen op meerdere wijzen beschreven worden bijvoorbeeld als risico, eis of beperking. In dit whitepaper sluiten we aan op de modelleerwijze van ArchiMate en werken we de kaders uit op basis van requirements en principes. Waarbij we principes beschouwen als generalisaties van de requirements. Naast de kaders zul je binnen een metadata management model ook een uitwerking zien van de maatregelen die genomen kunnen worden om de gestelde kaders te realiseren. We zullen hierbij een aantal eenvoudige voorbeelden uitwerken in de volgende paragrafen.